10 dingen die je misschien niet wist over het leven van Rembrandt

Rembrandt van Rijn zette de kunstwereld in de Gouden Eeuw op z’n kop. Hij was niet alleen een vernieuwer, hij was een rebel die de regels van de kunst aan zijn laars lapte. Toch waren zijn leven en loopbaan niet één groot succesverhaal. Kom alles te weten over de ups en downs van Rembrandts turbulente leven.

1. Rembrandt werd op 15 juli 1606 geboren in Leiden

Rembrandt werd geboren als een-na-jongste van tien kinderen, van wie er drie overleden in hun eerste levensjaren. De molen van zijn vader werd vanwege de ligging aan de rivier ‘De Rijn’ genoemd werd. Dit is waar de familienaam ‘Van Rijn’ vandaan komt.

1

2. Rembrandt wist al vroeg waar zijn toekomst lag

Zijn ouders hadden hem in 1620 ingeschreven bij de Universiteit Leiden. Maar het enige dat Rembrandt wilde was tekenen en schilderen. Gelukkig – zeker voor ons – gingen zijn ouders mee in de wens van hun zoon en stuurden hem naar een leermeester.

2 Zelfportret met pet en donkere mantel (detail), Rembrandt van Rijn, 1625 - 1635

3. Zijn carrière schoot als een raket omhoog.

Na bij twee meesters in de leer te zijn geweest, begon Rembrandt zijn eigen werkplaats in Leiden. Hij had al snel de kneepjes van het vak onder de knie en ontwikkelde zijn eigen stijl. Prominente burgers kochten zijn werk en belangrijke connaisseurs zochten hem op in zijn studio.

3 Musicerend gezelschap, Rembrandt van Rijn, 1626 (detail)

4. Rembrandt verhuisde in 1631 naar Amsterdam

Leiden was geen geschikte plaats voor een rijzende ster als Rembrandt. Het was tijd om te verhuizen naar het dynamische hart van de jonge republiek: Amsterdam. Al snel werd Rembrandt ook daar een grote naam. De jaren 1631 tot 1642 bleken de meest glorieuze van zijn carrière.

4 Oude lezende vrouw, waarschijnlijk de profetes Hanna, Rembrandt van Rijn, 1631 (detail)

5. Saskia was de liefde van zijn leven

Op 6 juni 1633 verloofde Rembrandt zich met Saskia, de nicht van zijn zakenpartner Hendrick Uylenburgh. Een paar dagen na hun verloving schreef Rembrandt de volgende tekst op een tedere, informele portrettekening: ‘Dit is getekend naar mijn vrouw, toen ze 21 jaar oud was, op de derde dag van onze verloving.’ De huwelijksvoltrekking vond ruim een jaar na de verloving plaats.

5 Rembrandt van Rijn (1606-1669), Portret van Saskia, 1633 Kupferstichkabinett, Staatliche Museen zu Berlin (detail)

6 Rembrandts enige zoon Titus werd geboren in 1641

Na drie kinderen al vroeg te hebben verloren, schonk Saskia het leven aan Titus. Op 22 september 1641 werd hun zoon gedoopt in de Zuiderkerk. Hij was vernoemd naar zijn tante Titia, die peetmoeder was geweest van zijn overleden broers en zusjes.

titus Rembrandts zoon Titus in monniksdracht, Rembrandt van Rijn, 1660 (detail)

7. In 1642 maakte Rembrandt zijn ultieme meesterwerk: De Nachtwacht

De Nachtwacht werd gemaakt voor een van de drie verenigingsgebouwen van de Amsterdamse schutterij. Het schilderij markeert het keerpunt in Rembrandts carrière en geldt als het ongeëvenaarde voorbeeld van zijn creatieve geest. Desondanks moet het op emotioneel vlak een erg moeilijke tijd zijn geweest voor Rembrandt, want in dezelfde periode dat hij de Nachtwacht afleverde, overleed zijn grote liefde Saskia.

8 De Nachtwacht, Rembrandt van Rijn, 1642 (detail)

8. Hij had een stormachtige affaire met het kindermeisje

In 1649 kwam er een onverkwikkelijk einde aan de relatie die de kunstenaar had met kindermeisje Geertje Dircks. Geertje was niet tevreden met de financiële afhandeling en er volgden langlopende gerechtelijke procedures. In 1650 werd Geertje opgesloten in het tuchthuis in Gouda. Het is niet geheel duidelijk wat Rembrandts rol hierbij is geweest, maar hij deed alles wat binnen zijn vermogen lag om haar daar te houden. Geertje overlijdt in 1656, een jaar na haar vrijlating.

geertje Een vrouw in bed (mogelijk Geertje Dircks), Rembrandt (detail). National Galleries of Scotland

9. De financiële problemen stapelden zich op

Rembrandt stak zichzelf steeds meer in de schulden en moest zijn huis verkopen. Hij gooide echter niet de handdoek in de ring, maar stortte zich op zijn werk. Hij vervaardigde vele meesterwerken in deze periode, zoals Het Joodse Bruidje, De Staalmeesters en Zelfportret als Apostel Paulus.

9 Isaak en Rebekka, bekend als ‘Het Joodse bruidje’, Rembrandt van Rijn, c. 1665 - c. 1669 (detail)

10. Hij stierf eenzaam en teleurgesteld

Na zijn dierbare zoon Titus te zijn verloren 1668, moeten de laatste maanden van Rembrandts leven extreem verdrietig en eenzaam zijn geweest. Rembrandt sterft door een onbekende oorzaak op 4 oktober 1669. Vier dagen later wordt hij begraven in een gehuurd graf in de Westerkerk.

10

Kom alles te weten over Rembrandts leven in Jonathan Bikkers Rembrandt, biografie van een rebel, verkrijgbaar in de Rijksmuseum Shop.