1. De tegels bij Marten zijn kleiner om hem groter te doen lijken

De twee figuren zijn even groot geschilderd, maar omdat Rembrandt de tegels waar Marten op staat net iets kleiner heeft geschilderd lijkt hij toch groter en krijgt hij meer statuur. Ook de handschoen waarmee hij naar Oopjen reikt is een symbool van autoriteit van de man over de vrouw.

2. Het koppel behoorde tot de jetset van de 17de eeuw

Dat deze twee Amsterdamse burgers zich met zo’n allure en ten voeten uit lieten afbeelden was uiterst zeldzaam. Tot dan toe waren dergelijke portretten voorbehouden aan vorsten en adel. Marten en Oopjen behoorden dan ook tot de absolute beau monde van de 17de eeuw.

3. Marten en Oopjen waren op de hoogte van de laatste trends

Kleine voeten waren destijds een vrouwelijk schoonheidsideaal. Die van Oopjen zijn opvallend klein geschilderd. De rozet op Oopjens schoen lijkt op die van Marten, maar is bescheidener van formaat. Marten laat met deze schijven zien dat hij heel goed op de hoogte was van de laatste mode.

4. De schilderijen heetten vroeger Maerten en Machteld

Lang werd gedacht dat het koppel op het schilderij Oopjens tweede man Maerten Daey en zijn eerste vrouw Machteld voorstelden. Pas in 1956 werd de ware identiteit van Marten en Oopjen ontdekt door de Amsterdamse archivaris Isabella van Eeghen.

5. Marten had een ongelukkige jeugd

Uit alle overgeleverde verhalen komt Martens vader Jan Soolmans naar voren als een zeer onaangenaam mannetje. Meer dan tachtig keer moest hij zich zich voor zijn goddeloze gedrag verantwoorden voor de gereformeerde kerkenraad. De verslagen liegen er niet om. Daarin staat dat hij ‘seer twistich met sijn huijsvrou leeft, haer slaet ende oock sijne meijt gequetst heeft’.

6. De portretten zijn een gezamenlijke aankoop van Nederland en Frankrijk

Taco Dibbits, Jet Bussemaker, Wim Pijbes en Erik van Ginkel poserend voor de nieuwe aanwinsten. Foto Inge van MillDe schilderijen werden begin 2016 door Nederland en Frankrijk gezamenlijk aangekocht voor €160 miljoen. Ze zijn nu voor iedereen te zien afwisselend in het Louvre en het Rijksmuseum, nu voor een afwisselende periode van vijf, daarna van acht jaar. Er is afgesproken dat de schilderijen altijd samen getoond worden.

7. Subtiele aanwijzingen geven aan dat de portretten bij elkaar horen

Met haar rechtervoet iets uitstekend onder haar jurk lijkt Oopjen zich in de richting van haar echtgenoot te bewegen. Het is – net als de handschoen – een subtiele hint dat de beide portretten bij elkaar horen. Ook het gordijn dat van Oopjens portret overloopt in dat van Marten zorgt voor een verbinding van het paar.

8. Oopjens bleke huid was een fashion statement

Wij willen het liefst een beetje bruin zijn, in de 17de eeuw echter was een bleke huid erg trendy. Om de bleke kleur van de huid te benadrukken droegen vrouwen opgeplakte schoonheidsvlekken van textiel, ‘mouches’ genoemd. Oopjen draagt er ook een. Daarnaast zijn de waaier in haar rechterhand en de sluier bedoeld om haar eminente huid te beschermen tegen de zon.

9. Scans hebben verborgen details aan het licht gebracht

Met röntgenscans zijn bij de restauratie van de doeken nieuwe details ontdekt. Rembrandt schilderde oorspronkelijk deuren achter Martens en Oopjens portretten. Ook is op de scans te zien dat de handschoen die Marten vasthoudt oorspronkelijk groter was, net zoals de ketting die Oopjen vasthoudt eigenlijk langer was.

10. Marten en Oopjen hingen vroeger gewoon in de slaapkamer

De schilderijen mogen dan tientallen miljoenen euros kosten, ze hingen 'gewoon' bij de vorige eigenaar naast het bed. Baron De Rotschild had Marten & Oopjen namelijk opgehangen in de slaapkamer van zijn Parijse woning!