Model van een stuurtoestel, Adriaan Rosel, 1867 - 1868

Identificatie

Titel(s)

Model van een stuurtoestel

Objecttype

demonstratiemodel

Objectnummer

NG-MC-1219

Opschriften / Merken

opschrift, op het voetstuk: ‘MODEL / van het roer met de Stuurinrichting / van / Zr Ms Fregat met Stoomvermogen / ADOLF HERTOG VAN NASSAU. / Schaal 1/20.’

Omschrijving

Spantmodel van de bakboord helft van een achterschip boven de waterlijn, dat de stuurinrichting demonstreert. Het achterschip heeft een elliptisch hek en drie dekken, alle met hun web aangegeven; het bovendek is open. Het heeft een grote kruisvormige schroefkoker tussen achtersteven en schroefsteven. Net voor de schroefkoker staat de trommel van het stuurwiel op het bovendek. De stuurinrichting, die net onder het bovendek loopt, is een mengeling van Rapson-slide en luiwagen. De onderste roerpen, die door het stuurtoestel wordt bewogen, is gebogen om in de ruimte aan bakboord van de schroefkoker te kunnen bewegen; hij is niet direct aan de roerkoning verbonden, maar draait om een eigen as en de beweging wordt met twee scharnieren op de roerkoning overgebracht. Tussen rails, die tussen de schroefkoker en de scheepswand zijn aangebracht, gaat een plaat heen en weer met een beugel losjes om de stuurpen heen, aangedreven door de stuurreep die over twee schijven boven op deze plaat gaat. Door de speling in de beugel kan de stuurpen de beweging van de plaat volgen, zonder dat hij gehinderd wordt in de boogbeweging die hij beschrijft. De spanning van de stuurreep kan geregeld worden met een spanschroef. Het roer is van het type beschreven onder NG-MC-1064. Schaal 1:20.

Vervaardiging

Vervaardiger

modelmaker: Adriaan Rosel

Plaats vervaardiging

Rijkswerf

Datering

1867 - 1868

Materiaal en Techniek

Fysieke kenmerken

hout, messing, ijzer en touw

Materiaal

Afmetingen

model: hoogte 50 cm × breedte 54,1 cm × diepte 40 cm
capsule: hoogte 55 cm × breedte 58,5 cm × diepte 44,5 cm

Toelichting

Adriaan Rosel werd op de Werkmanstentoonstelling te Den Haag in 1876 voor zijn modellen onderscheiden met een zilveren medaille: dit model werd toen genoemd. Dit model stelt de stuurinrichting voor van het fregat van 51 stukken met stoomvermogen Adolf Hertog van Nassau, lang 72 m (Vlissingen 1858-1914).