Metaalrestaurator

Dankzij de steun van de Stichting Kramer-Lems kon metaalrestaurator Arie Pappot in 2013 van start met zijn promotieonderzoek (RMA/UvA) naar de ontwikkeling van de koper- en bronsindustrie in de Nederlandse 17de eeuw.

foto2 Arie Pappot voert XRF-analyse uit van de metaalsamenstelling van een 13de-eeuws bronzen Christusbeeld. Foto Erik Smits

Ouderdom van een voorwerp

‘Soms zijn er twijfels over de ouderdom van een voorwerp of de plek waar het is gemaakt. Technisch onderzoek kan daar dan meer duidelijkheid over geven. Tijdens mijn eerdere aanstelling als junior restaurator bij het Rijksmuseum van 2009 tot 2012 heb ik een aantal bronzen objecten in de collectie op die manier bestudeerd. Daarbij maakte ik onder meer gebruik van bepaalde testen waarmee je heel gedetailleerde informatie kunt krijgen over de legeringsamenstelling van het brons. De data die daaruit voortkomen, kun je vervolgens met die van andere bronzen objecten vergelijken, maar ik realiseerde me dat je er pas echt iets zinnigs over kunt zeggen als je genoeg weet over de technologische kennis onder de gieters ter plaatse en de metalen die zij tot hun beschikking hadden. Als het gaat om Nederlandse bronzen wringt daar helaas nog altijd de schoen.’

Promotieonderzoek

‘Met mijn promotieonderzoek wil ik hier verandering in brengen. Ik richt me vooral op de 17de eeuw, omdat de Nederlandse Republiek toen een belangrijk knooppunt in de metaalhandel was en er hier relatief veel gegoten werd. Niet alleen klokken en kanonnen maar ook sculptuur. Op dit moment probeer ik in kaart te brengen welke metalen en technologische kennis men hier toen voorhanden had. In het tweede deel van mijn onderzoek ga ik die gegevens vergelijken met de materiaaleigenschappen van objecten waarvan we zeker weten dat ze in de 17de eeuw in Nederland gegoten zijn. Klokken en VOC-kanonnen zijn daarvoor bijzonder goed geschikt, omdat ze vaak zijn gedateerd.’

Technische kunstgeschiedenis

‘Uiteindelijk hoop ik dat we de complexe data van een legeringsanalyse voortaan beter kunnen interpreteren. Zodat je bijvoorbeeld kunt zeggen: oké, die en die eigenschappen komen voort uit het Zweedse koper dat Nederland toen importeerde. Dit soort van technische kunstgeschiedenis staat nu echt nog in de kinderschoenen. Dankzij de steun van de Stichting Kramer-Lems lopen we als Rijksmuseum dus ruim voor de troepen uit.'