Gotiek

De stijlperiode in de Europese kunst van ongeveer 1150 tot 1500 is bekend als 'gotiek'. Deze term ontstond tijdens de daaropvolgende renaissance, en had een negatieve betekenis. De Italianen noemden de bouwkunst van boven de Alpen namelijk gotico, naar de 'barbaarse' voorouders van de Noord-Europeanen, de Goten. De bedoelde bouwstijl ontstond in en rond Parijs, waar dankzij bouwkundige vernieuwingen steeds hogere kerken verrezen. Ribgewelven en luchtbogen maakten open wanden mogelijk, voorzien van spitsboogvensters met kantachtig ‘maaswerk’ en glas-in-lood. De smalle torens leken nog langer door puntige ‘pinakels’. Het beeldhouwwerk maakte zich los van de gebouwen; mens-, dier- en plantfiguren kregen een meer natuurlijk uiterlijk. De gotische architectuur reikte in alle opzichten naar de hemel en ontsteeg letterlijk de simpele bouwwerken uit de romaanse periode. Gotische motieven, zoals de spitsboog en het klaverbladmotief (vierpas) drongen door in andere kunstvormen: schilderkunst, boekversiering, (edel)smeedwerk en meubels. Vanuit Frankrijk verspreidde de gotiek zich over Europa, ook de Nederlanden.