Tijdens het laatste oordeel keert Christus terug op aarde om recht te spreken over de levenden en de doden. De evangelist Johannes voorspelde de terugkeer van Christus in het laatste Bijbelboek Openbaring. Hij zag het einde der tijden in een visioen, waarin het koninkrijk Gods op aarde komt. Vanaf de 12de eeuw bestaan in de kunst voorstellingen van het laatste oordeel, gebaseerd op dit visioen. Christus troont als rechter bovenin, soms gezeten op de regenboog, met in zijn linkerhand het Boek des Levens. Met de rechterhand maakt hij een zegenend gebaar. Uit zijn mond komen een lelietak en een zwaard, symbool voor barmhartigheid en rechtvaardigheid. Onder hem staan de doden op uit hun graven om geoordeeld te worden. Vaak weegt de aartsengel Michaël hun zielen op een weegschaal. De gelukkigen mogen links naar de hemel. De verdoemden gaan naar de hel, vaak voorgesteld als een monsterlijke muil. Maria en Johannes de Evangelist pleiten bij Christus voor de verdoemden.
