Hoogtepunten van Italiaanse tekeningen in het Rijksmuseum


Prentenkabinetten - t/m 23 november 2020

Werken van de grootste Italiaanse kunstenaars als Rafaël, Michelangelo, Carracci, Barocci, Canaletto, Tiepolo en Piranesi zijn nu te zien in het Rijksmuseum. Het gaat om tekeningen uit de collectie van het Rijksprentenkabinet. Heel bijzonder is de tekening van Rafaël uit 1519-20. In 2020 is 500 jaar geleden dat deze meester van de Italiaanse renaissance overleed.

rafael Rafaël, Studie van hoofd en linkerschouder van vrouw, 1519-20, Schenking van de heer I.Q. van Regteren Altena

De tekening van Rafaël toont zijn talent om met enkele lijnen een figuur neer te zetten. Met fijne arceringen werkt hij de schaduwpartijen op haar arm en schouderblad uit. Het is een studie voor een van de prominente figuren in zijn laatste en meest beroemde schilderij De Transfiguratie, dat te zien is in de Vaticaanse Musea. Het was bijna voltooid toen Rafael plotseling overleed. Hij werd onder het schilderij in zijn atelier opgebaard.

Van Michelangelo Buonarroti is een ontwerp te zien voor een ruiterstandbeeld van Hendrik II van Frankrijk. Hij concentreerde zich in deze tekening op het monumentale voetstuk. Het beeld werd in 1559 bij Michelangelo besteld door Catharina de Medici voor haar gestorven echtgenoot. Het werd nooit uitgevoerd omdat Michelangelo overleed.

In de vijf prentenkabinetten zijn verder tekeningen te zien van Rafaëls leerlingen Perino del Vaga en Giulio Romano, maar ook tekeningen van Piranesi en Canaletto.

De tekeningen uit de 16e-18e eeuw zijn grotendeels te danken aan I.Q van Regteren Altena. Het zijn aankopen tijdens zijn directeurschap en schenkingen annex verkoop uit zijn particuliere collectie. Ook worden nu vrijwel voor het eerst tekeningen getoond uit de Italiaanse neoclassicistische school die na 2004 zijn aangekocht met steun van het echtpaar Van Hulsen-0gnibeni. Daarbij is ook een aantal grote tekeningen, die voorbereidingen zijn voor schilderijen. Italiaanse werken uit de periode ca. 1790-1825 zijn verder in Nederland nergens vertegenwoordigd.