New Realities. Fotografie in de 19de eeuw

17 juni 2017 t/m 17 september 2017
Philipsvleugel

Het Rijksmuseum presenteert deze zomer een groots overzicht van de 19de-eeuwse fotografie. Driehonderd foto’s uit eigen collectie tonen hoe gevarieerd de fotografie was direct na haar uitvinding in 1839. Te zien zijn portretten, naakten, stadsgezichten en reisfoto’s, maar ook foto’s voor de wetenschap en reclame, en de eerste amateurkiekjes.

In de tentoonstelling New Realities verschijnen topfotografen als William Henry Fox Talbot, Julia Margaret Cameron, Roger Fenton en Gustave Le Gray zij aan zij met anonieme verrassingen die nog niet eerder zijn getoond. Speciale aandacht krijgt de eerste vrouwelijke fotografe Anna Atkins die het eerste fotoboek ooit maakte. Ook de Nederlanders George Hendrik Breitner en Willem Witsen zijn vertegenwoordigd.

Revolutionair medium

Fotografie is vandaag de dag een universele taal die iedereen ‘spreekt’ en aanspreekt. Dat was in de begindagen van de fotografie wel anders. Geen groter verschil is denkbaar tussen ons vluchtige hedendaagse ‘handwerk’ en de experimenten van de vroegste fotografen die alleen met grote inspanning tot stand kwamen. Zeker is dat het nieuwe magische medium een revolutionaire stijlbreuk veroorzaakte met de beeldweergave die men gewend was van schilderijen, tekeningen of gravures. De fotografie introduceerde een totaal nieuwe manier van kijken en weergeven van de werkelijkheid.

New Realities

In New Realities is te zien hoe men met de camera op pad ging om de wereld te ontdekken; van het persoonlijke leven tot dat van onbekende volkeren in het verre Azië. Röntgenopnamen en foto's van botanische verzamelingen illustreren onder andere het gebruik van de fotografie in de wetenschappelijke wereld. Daarnaast worden praktische toepassingen getoond, zoals identificatiefoto's van misdadigers en de eerste reclamecampagnes. Ook is te zien dat fotografie als artistiek medium een plaats veroverde, aanvankelijk met onderwerpen en composities ontleend aan de schilderkunst. Tot slot wordt zichtbaar hoe de amateurfotografie een vlucht nam en het medium steeds meer werd ingezet als bron van vermaak.

Fotocollectie Rijksmuseum

marie George Hendrik Breitner, Marie Jordan naakt op de rug gezien, 1890. Bruikleen van mevrouw F.B. Douglas-ter Beek, Laren (Gelderland)Alle foto’s in de tentoonstelling komen uit de eigen collectie van het Rijksmuseum, die dankzij schenkingen en financiële steun van particulieren en sponsoren kon uitgroeien tot een internationaal toonaangevende verzameling. Het gaat veelal om unieke albums en afdrukken waarvan maar één of een handvol originele vintage afdrukken bestaan. Inmiddels beheert het Rijksmuseum meer dan 150.000 foto’s van de 19de eeuw tot nu.

Catalogus

Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus, vormgegeven door Irma Boom. Dit boek volgt op het eerder uitgegeven overzicht van de 20ste-eeuwse fotografie ter gelegenheid van de tentoonstelling Modern Times (najaar 2014). Engelstalig ISBN 978-94-6208-348-6

Vogue Art Special met Mario Testino

cover Modefotograaf Mario Testino toont in een speciale kunstbijlage van Vogue zijn favoriete foto’s uit de tentoonstelling New Realities. Fotografie in de 19de eeuw. Als gasthoofdredacteur vertelt Testino op persoonlijke wijze hoe hij als jongen in de greep raakte van de kunsten. Aan de hand van foto’s uit de Rijksmuseumcollectie, moderne fotografie en eigen werk, laat hij zien waar hij tot op de dag van vandaag zijn inspiratie vandaan haalt. De Art Special is bijgesloten bij het zomernummer van Vogue, dat vanaf 22 juni in de winkel ligt.

New Realities Fotografie in de 19de eeuw | 17 juni t/m 17 september 2017

De collectie 19de-eeuwse fotografie van het Rijksmuseum is mede dankzij de genereuze steun van particuliere en institutionele begunstigers tot stand gekomen.