Het Rijksmuseum presenteert deze zomer een groots overzicht van de 19de-eeuwse fotografie. Driehonderd foto’s uit eigen collectie tonen hoe gevarieerd de fotografie was direct na haar uitvinding in 1839. Te zien zijn portretten, naakten, stadsgezichten en reisfoto’s, maar ook foto’s voor de wetenschap en reclame, en de eerste amateurkiekjes.
In de tentoonstelling New Realities verschijnen topfotografen als William Henry Fox Talbot, Julia Margaret Cameron, Roger Fenton en Gustave Le Gray zij aan zij met anonieme verrassingen die nog niet eerder zijn getoond. Speciale aandacht krijgt de eerste vrouwelijke fotografe Anna Atkins die het eerste fotoboek ooit maakte. Ook de Nederlanders George Hendrik Breitner en Willem Witsen zijn vertegenwoordigd.
Fotografie is vandaag de dag een universele taal die iedereen ‘spreekt’ en aanspreekt. Dat was in de begindagen van de fotografie wel anders. Geen groter verschil is denkbaar tussen ons vluchtige hedendaagse ‘handwerk’ en de experimenten van de vroegste fotografen die alleen met grote inspanning tot stand kwamen. Zeker is dat het nieuwe magische medium een revolutionaire stijlbreuk veroorzaakte met de beeldweergave die men gewend was van schilderijen, tekeningen of gravures. De fotografie introduceerde een totaal nieuwe manier van kijken en weergeven van de werkelijkheid.
In New Realities is te zien hoe men met de camera op pad ging om de wereld te ontdekken; van het persoonlijke leven tot dat van onbekende volkeren in het verre Azië. Röntgenopnamen en foto's van botanische verzamelingen illustreren onder andere het gebruik van de fotografie in de wetenschappelijke wereld. Daarnaast worden praktische toepassingen getoond, zoals identificatiefoto's van misdadigers en de eerste reclamecampagnes. Ook is te zien dat fotografie als artistiek medium een plaats veroverde, aanvankelijk met onderwerpen en composities ontleend aan de schilderkunst. Tot slot wordt zichtbaar hoe de amateurfotografie een vlucht nam en het medium steeds meer werd ingezet als bron van vermaak.
Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus, vormgegeven door Irma Boom. Dit boek volgt op het eerder uitgegeven overzicht van de 20ste-eeuwse fotografie ter gelegenheid van de tentoonstelling Modern Times (najaar 2014). Engelstalig ISBN 978-94-6208-348-6
New Realities Fotografie in de 19de eeuw | 17 juni t/m 17 september 2017
De collectie 19de-eeuwse fotografie van het Rijksmuseum is mede dankzij de genereuze steun van particuliere en institutionele begunstigers tot stand gekomen.
