Huisraad, anoniem, ca. 1590 - ca. 1596

Titel(s)

Huisraad
Houten bord, rood geverfd en met opstaande rand

Objecttype

• bord (vaatwerk)
• snijbord
• teljoor

Objectnummer

NG-NM-7677

Opschriften / Merken

• inscriptie, langs de rand, geschilderd?: "Ende wijlt nyemant vat schyeinken nemet stontelyc mitterhant"

Omschrijving

Houten bord, rood geverfd en met opstaande rand. Op het bord zijn de draaisporen duidelijk te zien en in het centrum is het vlak, aan beiden kanten, met een beitel afgewerkt. Op het bord bevinden zich sporen van een beschildering (wapen met franse lelie), er zijn geen snijsporen op de gebruikerskant. Etensbord om vaste spijzen, vooral vlees, te snijden. Het houten etensbord werd in de Nederlanden zeker ca. 1500 tot 1640 gebruikt (Weyns). Uit Groot-Brittannië, Duitsland en de Zuidelijke Nederlanden zijn met voorstellingen beschilderde (jaargetijden) exemplaren bekend. De houten teljoor was vooral in de zestiende eeuw een belangrijk onderdeel van het huishouden, in die tijd kwam het individueel gebruik van het bord in zwang. De niet-beschilderde kant van het bord werd gebruikt om van te eten.

Vervaardiger

• anoniem

Datering

ca. 1590 - ca. 1596

Materiaal

• hout
• beukenhout

Techniek

draaiend bewerken / verven

Afmetingen

diameter 20 cm

Wat

• Overwintering op Nova Zembla

Wanneer

• 1596 - 1597

Waar

• Nova Zembla
• Behouden Huys

Wie

• Willem Barendsz.
• Jacob van Heemskerck

Verwerving

overdracht van beheer mar-1885

Copyright

Publiek domein

• Behouden uit het Behouden Huys : catalogus van de voorwerpen van de Barentsexpeditie (1596), gevonden op Nova Zembla : de Rijksmuseumcollectie, aangevuld met Russische en Noorse vondsten, Joost Braat, , J.B. Kist, , J. Peter Sigmond
• Russen en Nederlanders : uit de geschiedenis van de betrekkingen tussen Nederland en Rusland 1600-1917, p. 35, cat.nr. 26
• Gollandcy i Russkie 1600-1917 : iz istorii otnosenii mezdy Rossiej i Gollandiej, Jozien J. Driessen-van het Reve, p. 35, cat.nr. 26
• Volkshuisraad in Vlaanderen : naam, vorm, geschiedenis, gebruiken volkskundig belang der huiselijke voorwerpen in het Vlaamse land van de Middeleeuwen tot de Eerste Wereldoorlog, Jozef Weyns, p. 546 - 551
• Oude ambachtskunst, J.G.N. Renaud, p. 41 - 48
• Nova Zembla : de voorwerpen door de Nederlandsche zeevaarders na hunne overwintering aldaar in 1597 achtergelaten en in 1871 door Kapitein Carlsen teruggevonden, beschreven en toegelicht, J.K.J. de Jonge, p. 28, cat.nr. 27
• J.Baart e.a. (1977) p.347-348
• W.Neuegebauer (1975) p.128-129
• G. Schiedlansky (1956) p.170-191
• G. Schiedlansky (1956) p.15-16
• C.W. Bruinvis (20-9-1879), Kunstbode p.213-214