Het Rijksmuseum maakt gebruik van cookies. Een cookie is een klein tekstbestand dat een website op uw computer of mobiel toestel opslaat wanneer u onze site bezoekt. Meer weten? Lees ons cookiebeleid.
opschrift, op een vierkant messing plaatje: ‘ARMOUR CLAD MONITORS / “HEILIGERLEE” AND “KROKODIL” / BUILT FOR THE / DUTCH ROYAL NAVY. / BY / LAIRD BROS, BIRKENHEAD. / 1868.’
Omschrijving
Gepolychromeerd en getuigd blokmodel van een monitor, de grondplank ontbreekt. Het model heeft een verticale steven die boven het dek uitkomt, een scherp kruiserhek, roer met afgerond blad, stuurwiel op het campanjedek, twee vierbladige schroeven. Op het hoofddek staan twee driehoekige dekopbouwen achter en twee zeer smalle voor, die een maximum schootsveld voor de twee stukken in de draaiende koepel toelaten en met loopgangen verbonden zijn; de reling kan op het dek neergelaten worden voor het schieten. De schoorsteen staat op het eerste dekhuis net achter de koepel, een gedeelte van de reling daar heeft kooiverschansing. Het model heeft vier sloepen in davits. De zeeg is geheel vlak, de romp is een platbodem. Het tuig is teruggebracht tot twee paalmasten.
Twee modellen, een van de Stier en een van de identieke monitoren Heiligerlee en Krokodil, werden door Laird gebouwd en in 1868 aan de commandant van de Buffel overhandigd. Zowel de Heiligerlee, aanvankelijk Panter genaamd, lang 54 m, als Krokodil, lang 54.08 m, werden door Laird Brothers te Birkenhead in Engeland in 1867-1868 gebouwd. Oorspronkelijk bewapend met twee 23 cm kanons, werd de bewapening gewijzigd in 1886 resp. 1884 naar in een 28 cm kanon, met een 7.5 cm kanon, twee 3.7 cm kanons en twee 3.7 cm revolverkanons. De Heiligerlee werd in 1909 uit dienst gesteld en gesloopt in Amsterdam in 1910; de Krokodil werd uit dienst gesteld in 1900 voor de sloop verkocht in 1906.
...; Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, September 1868;{HNA 2.12.01 Min. Marine, Exh. 19/9/1868 N38.} transferred to the museum, 1883
J.M. Dirkzwager, 'De introductie van pantserschepen in Nederland', Tijdschrift voor zeegeschiedenis (1985) nr. 1, p. 35-37.
Bruno Johannes Tideman, Memoriaal van de Marine, bevattende opgaven betrekkelijk de afmetingen, constructie, (...) van Nederlandsche oorlogsschepen en omtrent enige havens, dokken, sluizen, werven enz., Amsterdam, 1876-1880, livret H.