Reiszonnewijzer/ kompas-zonnewijzer in schildpadhoornen doos, Charles Bloud, 1600 - 1699

Titel(s)

Reiszonnewijzer/ kompas-zonnewijzer in schildpadhoornen doos

Objecttype

• instrument
• meetinstrument
• zonnewijzer

Objectnummer

NG-KOG-1690

Opschriften / Merken

• signatuur, onderzijde: ‘FAIT & INVENT PAR CHARLES BLOUD’

Omschrijving

Horizontale zonnewijzer voor op reis in vierkant doosje met deksel. In het deksel bevindt zich een draaiende plaat die de opkomst en ondergang van de maan aanduidt en de maanden, dagen en nachtlengte. Op de buitenonderzij is een gegraveerd handje te stellen op de maand van het jaar. Vrijwel vierkante, uit twee delen bestaande zonnewijzer. De onderkant bevat een kompas met een achtvoudige kompasroos, verdeling in 0-90-0-90 graden en een elipsvormge zilveren ring met verdeling in VII-I, XII-V uren. Op de kompasroos zijn verder de namen van een aantal Franse plaatsen met de bijbehorende poolhoogten geschreven. Aan de achterzijde van de onderkant een draaibare, zilveren schijf met centraal een vierkant, onderverdeeld in 49 kleinere vierkantjes met een cijfer (van 0 tot 31). Aan de rand een maand- en dagindeling. De juiste datum kan worden ingesteld door de schijf te draaien. Als richtpunt dient een gegraveer handje. Met het draaien van de schijf wordt tegelijkertijd de zilveren ring in het kompas (verticaal) verschoven. Rechts naast het kompas een uitklapbaar stiftje dat bij gebruik van het instrument als verticale zonnewijzer uitgeklapt en tegen het deksel wordt gezet. Volgens de 19de eeuwse beschrijving was ook nog een koordje, zoals gebruikelijk bij een 'gewone' zonnewijzer van dit type (vgl. het Duitse 'Klappsonnenuhr'), aanwezig. Op afbeeldingen van Bloud-zonnewijzers is van een dergelijk koordje echter niets te zien. Het gaat hier dan ook om een çardran magnetique'. De naald van eht kompas geeft het juiste uur aan. Wat wel ontbreekt is het koperen pennetje, dat in een opening aan de zijkant moet hebben gezeten. De opening is met een haakje afsluitbaar. Op de onderzijde van het deksel is een maanwijzer aangebracht. De vaste zilveren schijf geeft de maand en een verdeling in 2 x 1-12 uren. De twee draaibare schijven geven de dag en de schijngestalten van de maan. Aan de rechterkant een verticale schaal met poolhoogten van 0 tot 80 graden. Ht stiftje kan hiertegen worden uitgeklapt zodat het deksel in schuine stand komt te staan. De bovenzijde van het deksel dient dan als verticale zonnewijzer. In de cirkelrand verdeling in 2 x I-XII uren. Het pennetje uit de zijkant zal waarschijnlijk in het gaatje boven de XII gestoken moeten worden.

Vervaardiger

• vervaardiger: Charles Bloud

Plaats vervaardiging

Dieppe

Datering

1600 - 1699

Materiaal

• glas
• papier
• zilver
• schildpad

Techniek

snijden / graveren (inkerven) / lijmen / vastspijkeren / vergulden

Afmetingen

lengte 9,8 cm × breedte 9,2 cm × hoogte 1,5 cm

Wanneer

• 1600 - 1700

Waar

• Dieppe

Wie

• Charles Bloud

Credit line

• Bruikleen van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap

Verwerving

bruikleen 1930

Copyright

Publiek domein