Diorama van een du, dansfeest op de plantage, Gerrit Schouten, 1830

Titel(s)

Diorama van een du, dansfeest op de plantage

Objecttype

• diorama

Objectnummer

NG-2005-24

Opschriften / Merken

• signatuur en datum, linksonder, geschreven op een papiertje dat vervolgens is opgeplakt: ‘G. Schoüten fecit 1830’

Omschrijving

De houten kast heeft een oplopende bodem en van binnen een gebogen achter- en bovenzijde. De achterwand is beplakt met beschilderd papier met een bos en een blauwe lucht met witte wolken. Ook de binnenzijde van de zijkanten zijn voorzien van blauw met witte wolken. De plastische voorstelling bestaat uit een kleine hut links op de achtergrond en centraal een grote hut met dansende figuren. De voorstelling stelt een opvoering van een du voor. Deze (dans)gemeenschappen hielden enkele keren per jaar een feest, waarbij voorstellingen werden gegeven die vaak een maatschappijkritische lading hadden. In de stad waren verschillende du's, die met elkaar wedijverden om de mooiste voorstelling te geven. Schouten heeft een feest op een plantage weergegeven. De danstent is gebouwd van vier staanders aan weerszijden verbonden door vijf horizontale balken. De zijden van de hut zijn open. Achterin staat een soort balustrade die de ruimte afscheidt van de buitenruimte met de erven van de tot slaaf gemaakte mensen. Het schuine dak van pina-blad steunt op balken die vanaf de dwarsbalken zijn opgericht. In de hut is zodoende een grote open ruimte. Links vier mannelijke muzikanten. De eerste is een man die een fluit bespeelt, de loango tou-tou. Hij draagt een lichtgekleurd en gestreept kleed. Rechts van hem een man die een grote trom bespeelt, gelijk de man schuin achter hem. De vierde muzikant zit op een kruk en bespeelt met twee stokken een kwakwabangi. Centraal in de voorstelling dansen drie vrouwen en een man. De vrouw het dichtst bij de muzikanten is waarschijnlijk de afrankeer, de vertelster die de voorstelling aan het publiek verklaart. Zij was de centrale figuur van de du (=gezelschap en het stuk). Het vervullen van de rol van afrankeer was eervol en geliefd. De afrankeer is gekleed in een lange geplooide rok, waarover zij nog een doek (pangi) heeft gedrapeerd. Zij draagt een hoofddoek. Zij draagt armbanden, halskettingen en oorbellen. In haar handen houdt ze een doek. Rechts van de afrankeer dansen twee vrouwen die op een vergelijkbare wijze zijn gekleed, al wijken de decoratiemotieven van de doeken af. Rechts van de vrouwen danst een man, eveneens met een doek in zijn handen. Geheel rechts is een groep van drie mannen te zien. Op een bank zit een man die bij de dansers lijkt te horen. Staand een man in een kostuum dat bestaat uit een rode broek en een rode langpandige jas, een wit hemd, witte kousen en zwarte schoenen. Hij is de enige figuur die schoenen draagt. In zijn linkerhand houdt hij een stok met een zilveren knop. In de andere hand houdt hij een zakdoek. Voor hem op de grond staan een stenen kruik, een glazen fles en een glas. Deze figuur speelde waarschijnlijk de rol van koning of in elk geval van een gezagsdrager. Deze rode kapiteinsrok is waarschijnlijk een exemplaar dat door de Nederlandse regering aan de gezagsdragers in het binnenland werd geschonken en dat symbool is geworden voor het gezag. Naast de 'koning' staat een jager. Hij draagt een bruin hemd met lange mouwen. Een weitas met een lange riem hangt om zijn schouder en over de schouder ligt een geweer dat hij met een hand vasthoudt. In de andere hand houdt hij een lang mes. Achter hem staat een bankje.

Vervaardiger

• vervaardiger: Gerrit Schouten

Plaats vervaardiging

Suriname

Datering

1830

Materiaal

• kast: hout
• figuren: papier

Afmetingen

hoogte ca. 61 cm (buitenmaat kast) × breedte 69,8 cm (buitenmaat kast) × diepte 17,1 cm (kast) × diepte 21,3 cm (kast en lijst) × hoogte ca. 50,5 cm (binnenmaat kast) × breedte 59,4 cm (binnenmaat kast)

Wat

• group dancing
• slavery; serfs and enslaved persons
• more than one musician with instrument
• hunter

Wanneer

• 1825 - 1850

Waar

• Suriname

Verwerving

aankoop jun-2005

Copyright

Publiek domein

Gerelateerd

• Diorama van het Gouvernementsplein in Paramaribo
• Diorama van plantage Zeezigt in Suriname
• Diorama van de Waterkant van Paramaribo

• Ketens en banden : Suriname en Nederland sinds 1600, Eveline Sint Nicolaas, p. 108, afb. 5.12
• Kijkkasten uit Suriname : de diorama's van Gerrit Schouten
• Gerrit Schouten (1779-1839) : botanische tekeningen en diorama's uit Suriname, Clazien Medendorp
• Geschiedenis in een kijkkastje, Clazien Medendorp
• Shackles and bonds : Suriname and the Netherlands since 1600, Eveline Sint Nicolaas, p. 108, fig. 5.12
• Xandra van Gelder, 'Uitgelicht : Wie goed kijkt, ziet meer', Oog 2 (2008), nr. 5, p. 96-97.
• Eveline Sint Nicolaas, 'Paramaribo in 1820 : Een diorama van de Waterkant door Gerrit Schouten', in: Rijksmuseum Amsterdam Jaarverslag 2007, Amsterdam 2008, p. 62-66.