Twee krankzinnigen, Pieter Xaveri, 1673

Titel(s)

Twee krankzinnigen
Twee razende krankzinnigen
Orlando furioso

Objecttype

• beeldhouwwerk

Objectnummer

BK-NM-5666

Opschriften / Merken

• signatuur en datum, op de voorzijde van het grondje, in de natte klei: ‘P∙R∙ XAVERI∙ INVE 1673’

Omschrijving

Beiden zijn naakt, de ene zit frontaal met gespreide benen op een verhoging; van de andere, die ligt, komt slechts het bovenlichaam achter de verhoging tevoorschijn. Eerstgenoemde zit met het bovenlichaam iets naar links op een deel van het kleed, dat de rechter schouder en de gehele rug bedekt. Hij rukt met de rechterhand aan dit kleed, waarvan hij een slip tussen de tanden houdt, terwijl hij met de linkerhand een ander deel van het kleed, dat onder zijn linkerdij geklemd zit, voor zich langs trekt. Hij kijkt wild uit zijn ogen, heeft diepe rimpels op het voorhoofd en een wilde haardos. Bij de enkels is hij met een keten gekluisterd aan de verhoging, waaraan ook de half uitgestorte etensnap vast zit. De tweede figuur ligt op zijn rugmet het hoofd achterover geworpen boven de gebogen armen. De mond is wijd geopend, alsof hij schreeuwt, waarbij de ogen in hun kassen schijnen te rollen.

Vervaardiger

• beeldhouwer: Pieter Xaveri

Plaats vervaardiging

Leiden

Datering

1673

Fysieke kenmerken

terracotta

Materiaal

• terracotta

Techniek

boetseren

Afmetingen

hoogte 50 cm × breedte 34 cm × diepte 18 cm

Wat

• emotional illness, derangement, madness

Verwerving

overdracht van beheer 1883

Copyright

Publiek domein

Herkomst

• Beeldhouwkunst in het Rijksmuseum [Amsterdam], Jaap Leeuwenberg, cat.nr. 328
• De zeventiende eeuwse beeldhouwkunst in de noordelijke Nederlanden : Hendrick de Keyser, Artus Quellinus, Rombout Verhulst en tijdgenoten, Elisabeth Neurdenburg, p. 243-244, afb. 194
• Barock-Bozetti, Albert Erich Brinckmann, dl. 3, p. 40-41, pl. 19
• Catalogus van de beeldhouwwerken in het Nederlandsch Museum voor geschiedenis en kunst te Amsterdam [1915], p. 89-90, cat.nr. 293
• Catalogus van de beeldhouwwerken in het Nederlandsch Museum voor geschiedenis en kunst te Amsterdam [1904], p. 52, cat.nr. 197
• Tentoonstelling - internationale koloniale en uitvoerhandel - Amsterdam 1883 : gids op de tentoonstelling van retrospectieve kunst, p. 84
• A. Staring, 'De beeldhouwer Pieter Vavery', Oud-Holland 44 (1927), p. 2, 12.