Mannen haori met een 'studie van elegantie', Ito Shoha, ca. 1920
bedrukte en beschilderde zijde, h 123cm × b 80cm Meer objectgegevens
Kimono’s, spiegel van een mannenleven. Deze kimono’s geven een inkijkje in het leven van Japanse mannen in de jaren 1910 tot 1950, van de kindertijd tot de volwassen leeftijd. Het was voor Japan een periode van grote veranderingen, met toenemende industrialisering en politieke conflicten die uitmondden in de Tweede Wereldoorlog. Het leven moderniseerde, er was technologische vooruitgang en mensen kregen nieuwe hobby’s. Traditioneel was mannenkleding aan de buitenkant terughoudend en effen van kleur. Toch kon die kledij een medium zijn voor hele bijzondere voorstellingen. Alleen niet voor iedereen zichtbaar: de motieven die tijdens de kindertijd de buitenkant sierden, werden bij volwassen mannen aan het oog onttrokken. De versiering zat aan de binnenkant: op de lange onder kleding, of aan de binnenzijde van het jasje (haori). Deze verborgen afbeeldingen onthullen het leven van de eigenaren aan het begin van de 20ste eeuw. Kindertijd. Een kimono markeerde gebeurtenissen en stadia in een mannenleven. De kimono’s op de bovenste rij (behalve de twee gewone kimono’s aan de uiteinden) werden door jongens gedragen tijdens de religieuze ceremonie van miyamairi: het eerste bezoek als baby aan een Shinto-heiligdom. Deze gebeurtenis verliep volgens een vast ritueel, en was een belangrijk en vormend moment in het leven van een Japanse man. Jongenskleding omhulde de kinderen met beelden die onderdeel van hun identiteit moesten worden. De voorstellingen bevatten motieven die passend werden geacht voor geslacht en leeftijd: speelgoed, stoere hobby’s, verhalen van heroïsche veldslagen, technologie, etc. Ook bredere thema’s als militaire conflicten en nationalisme deden al vroeg hun intree in het dagelijks leven van kinderen. Sommige kimono’s combineerden traditioneel speelgoed met speelgoedwapens en -tanks. Volwassenheid. Wat vertelt de kimono over een man en zijn leven? Sommige mannen kozen voor onderwerpen uit de klassieke cultuur, zoals het No- of Kabuki-theater, terwijl anderen de voorkeur gaven aan thema’s uit het moderne leven, bijvoorbeeld grammofoonplaten of de nieuwe populaire sport honkbal. Zo waren deze kledingstukken het doek voor persoonlijke keuzes, maar ook voor politieke propaganda en nationalistische boodschappen. Sommige voorstellingen zijn excentriek of zelfs erotisch. Andere zijn algemener en verbonden met politieke gebeurtenissen. Alle aspecten van het innerlijk leven van een man komen voorbij. Portretten van mooie vrouwen en speelse honden contrasteren met afbeeldingen van oorlog, met vieringen van overwinningen in China. Al deze voorstellingen bleven verborgen voor de buitenwereld. Ze werden gedragen op de binnenkant van de kleding, en waren dus alleen zichtbaar voor de eigenaar of de mensen dichtbij hem.
