Het Rijksmuseum maakt gebruik van cookies. Een cookie is een klein tekstbestand dat een website op uw computer of mobiel toestel opslaat wanneer u onze site bezoekt. Meer weten? Lees ons cookiebeleid.
merk, onderzijde, geschilderd in onderglazuur blauw: ‘大 清 雍 正 年 製’ (Vervaardigd in de Yongzheng-periode van de grote Qing-dynastie), zes-karaktermerk Yongzheng in een dubbele cirkel
Omschrijving
Wijde, ondiepe kom van porselein met rechte wand, beschilderd op het glazuur in blauw, rood, roze, groen, geel en zwart. Op de buitenzijde van de kom een grote lotusplant met een zwemmende eend en enkele vlinders; de binnenzijde van de kom met twee prunusbloemen en twee knoppen. Gemerkt op de onderzijde met het zes-karaktermerk van keizer Yongzheng in een dubbele cirkel. Famille rose.
hoogte 7,4 cm rand: diameter 19,2 cm voet: diameter 8,2 cm
Toelichting
AK-NM-6354 Twee kommen
• Famille rose porselein
• Onderdeel van Royers porseleincollectie
• Mogelijk afkomstig van Susanna Louise Huygens
Dit zijn fraaie kommen beschilderd met een doorlopende voorstelling van eenden onder bloeiende lotusplanten. Deze manier van schilderen op porselein werd voor het porselein dat voor het keizerlijke hof bestemd was tot het uiterste verfijnd [Porcelain with painted enamels 2013, nr. 72 voor de lotus]. In vergelijking met deze keizerlijke stukken kan men Royers kommen lomp noemen, maar het is natuurlijk interessant om te zien hoe een ideaal nagevolgd werd, vereenvoudigd om het een commercieel product te maken. Hoeveel kon men vragen voor een kom en in hoeverre hechtten de Europese kopers aan kwaliteit? En het is boeiend dat een afgeleide van die keizerlijke producten in het begin van de 18de eeuw in Europa aankwamen en daar een markt vonden.
Bij de vazen (AK-NM-6352) is op grond van de voorstelling van de beschildering opgemerkt dat deze stukken waarschijnlijk specifiek voor de Europese markt werden gemaakt. Voor deze kommen geldt, op grond van een gebrek aan verfijning, dat ze voor niet heel kieskeurige Chinese kopers (die niet te veel konden betalen) of voor Europese kopers werden gemaakt. Voor mij blijft het een wonder dat in Europa naast massagoed voor ‘Marot-opstellingen’ en voor op de (thee)tafel, ook zulke verfijnde en fragiele voorwerpen als AK-NM-6352 en toch ook deze kommen arriveerden. Het behoeft een geheel andere manier van kijken en waarderen. Dit zijn ‘conversation pieces’ voor de verzamelaar – stukken die met aandacht in de hand genomen moesten worden en vervolgens weer opgeborgen. Het lijkt me dat ze bij Royer in goede handen waren.
Van deze kommen is het duidelijker dan bij de vazen (6352) dat hij ze kocht uit de nalatenschap van zijn oudtante Susanna Louise Huygens (1714-1785). In haar boedelbeschrijving vinden we bij het gekleurde porselein ‘twee platte kommen met bloemen en eenden’ – dat lijkt me een overtuigende ‘match’.
Op de onderzijde is de kom fraai gemerkt in onderglazuur blauw (zeskaraktermerk Yongzheng). Dit zal het stuk extra betekenis hebben verleend voor Royer.
Bronnen:
Porcelain with painted enamels of Qing Yongzheng period (1723-1735) (cat. National Palace Museum), Taipei, 2013.
...; collection Jean Theodore Royer (1737-1807), The Hague;{Note RMA.} bequeathed by his widow to King William I, 1814;{Note RMA.}; transferred to the Royal Cabinet of Curiosities, The Hague, 1816;{Note RMA.} from whom transferred to the museum, 1885