Portrait of Jan van de Poll (1597-1678), Frans Hals, c. 1637

Jan van de Poll (1597-1678) en Duifje van Gerwen (1618-1658) trouwden in 1637. Duifje was de jongste dochter van een rijke Amsterdamse wijnhandelaar aan de Warmoesstraat. Jan werd zeven keer burgemeester van Amsterdam en klom in 1650 op tot de hoogste rang van de Amsterdamse schutterij, die van kolonel. In die hoedanigheid werd hij in dat jaar en in het jaar 1653 geportretteerd door respectievelijk Johann Spilberg en Bartholomeus van der Helst, beiden in de collectie van het Amsterdam Museum. Zijn gezicht op de deze werken is goed te vergelijken met dat in het portret van Frans Hals, dat kort na het huwelijk met Duifje zal zijn vervaardigd. Het zijn de enige huwelijkspendanten van een Amsterdams stel dat Frans Hals heeft vervaardigd. Jan en Duifje reisden er rond 1637 speciaal voor naar Haarlem. De aanbeveling om de Haarlemmer Frans Hals de huwelijkspendanten (bij elkaar behorende werken) te laten schilderen zal van Duifjes oom Willem Warmond zijn gekomen. Warmond figureert zelf als kapitein in het Haarlems schuttersstuk van Hals van tien jaar eerder. In 1633 begon Hals aan zijn enige groepsportret met Amsterdamse schutters, de ‘Magere compagnie’. Enkele schutters waren niet bereid om naar Haarlem af te reizen om door Hals te worden geportretteerd. Vandaar dat het schilderij 1637 is afgemaakt door de Amsterdamse schilder Pieter Codde. Jan en Duifje hebben kennelijk van dat gat in Hals’ agenda geprofiteerd. Zij waren wel bereid om naar Haarlem te gaan. De portretten van Jan van de Poll en Duifje van Gerwen zijn de enige pendanten van een Amsterdams stel dat Frans Hals heeft vervaardigd. Toen de twee portretten in 1885 het Rijksmuseum binnenkwamen als onderdeel van een legaat, koppelde directeur Frederik Obreen de namen Nicolaes Hasselaer (1593-1635) en Sara Wolphaerts van Diemen (1594-1667) aan de portretten. Rijksmuseumconservator 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst Jonathan Bikker heeft onlangs kunnen vaststellen dat de eerdere identificatie van de geportretteerden niet klopte. Testamenten van de klein- en achterkleinkinderen van Hasselaer en Van Diemen tonen aan dat de portretten onmogelijk in de verervingslijn passen. Jonathan heeft het portret van Jan van de Poll vergeleken met bovengenoemde later geschilderde portretten. Van Duifje van Gerwen zijn geen andere portretten bekend. Jan en Duifje zijn directe voorouders van Jonkheer Jan Stanislaus Robert van de Poll, die de schilderijen in 1885 aan het Rijksmuseum schonk.

To refer to this object please use the following persistent URL: http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.8606