Our website uses cookies. A cookie is a small text file which will be saved on your computer or mobile device when you visit our website. More information? Read our cookie policy.
inscription, on the leather gasket: ‘Thick white lead mixed with / oil to be rubbed on each side of / this leather and between the brass / plates, then when screwed tight / It will keep out the water,- / Robt Fulton / New York June 11 / 1810’
inscription, on the torpedo model: ‘Torpedo. 1810. A copper case three feet seven / inches long one foot diameter / to contain about 200 pounds / of powder’
inscription, on the torpedo model: ‘A pine box filled with cork / and tied to the copper case, to / render it with its powder and / lock, not more than two or three / pounds heavyer than salt water’
inscription, on the float of the model: ‘A pine box to hold cork, and / be from 10 to 12 pounds lighter / than sea water, this box floats / on the surface and prevents / the Torpedo sinking more than / the depth of the [...] / connecting line.’
Description
Tijdontstekingsmechanisme in een rond messing huis, aan één kant afgesloten met een blinde flens met leren pakking waarop een opschrift. Het tijdontstekingsmechanisme zelf bestaat uit een vuursteenslot met uurwerk. De haan, die door de slagveer op de tuimelaar in de voet voortdurend onder spanning wordt gehouden, wordt teruggehouden door een hefboom (de stang) die in een haak aan de kop van de haan is gesmeed; zo zijn tuimelaar en stang gescheiden. De stang wordt op zijn plaats gehouden met een verlengstuk dat rust op een schijf met een inkeping. Deze schijf is op een veerton gemonteerd en draait onder invloed van het uurwerk: als de inkeping het verlengstuk van de stang bereikt, kantelt deze en wordt de haan losgelaten. In de zijde van het huis is een blokkeermechanisme aangebracht: een pen die door de zijde steekt drukt een veer tegen een tandwiel aan de voet van de veerton en blokkeert zodoende het uurwerk. De pen wordt door de veer naar buiten geduwd, maar kan op zijn plaats gehouden worden door een stang door twee ogen buiten op het huis aangebracht; deze stang ontbreekt. Dit blokkeermechanisme had tot doel dat het uurwerk in beweging gebracht kon worden door de stang te verwijderen. Het zundgat bevindt zich in de bodem van het huis en komt achter uit, waar het geheel op een torpedo gemonteerd werd. De torpedo, door het houten model gestalte gegeven, is een cilinder met afgeronde uiteinden en een rechthoekige kist (een drijver) bovenop. Op één van de ronde uiteinden is het ontstekingsmechanisme aangegeven, het slot en uurwerk met inkt getekend. Een tweede, aparte drijver in de vorm van een rechthoekige kist is met een lijn aan de torpedo verbonden, alsook een harpoen. Het aangevallen schip werd geharpoeneerd en trok dan zelf door haar voortgang door het water de torpedo onder zich.
torpedo: height 7.5 cm × width 17.5 cm × depth 5 cm float: height 2 cm × width 11 cm × depth 3.3 cm box: height 17.3 cm × width 28.5 cm × depth 26.4 cm time fuse: height 10.7 cm × diameter 22.1 cm height 25.8 cm × width 50.5 cm × depth 38.5 cm
Explanatory note
Tijdens zijn verblijf in Frankrijk tussen 1796 en 1804 ontwierp Robert Fulton de torpedo samen met zijn onderzeeër. Het tijdontstekingsmechanisme was geïnspireerd op een ontwerp van David Bushnell. Zijn eerste torpedos werden echter pas in 1804 in Engeland gebouwd en gebruikt bij de aanval op Boulogne op 2 oktober 1804. Vanwege het geringe succes demonstreerde Fulton zijn torpedo in Deal Harbour op de brik Dorothea op 15 oktober 1804; in een tweede aanval op de Franse vloot werd echter evenmin succes geboekt. Fulton bood zijn uitvindingen aan bij de Bataafse regering in 1805, maar werd afgewezen. Hij kreeg 15.000,- van de Britse regering voor zijn moeite en vertrok naar de Verenigde Staten in 1806. In 1809 gebruikten de Engelsen tijdontstekingsmechanismen voor mijnen bij hun aanval op Vlissingen, waar de Britse kapitein Thomas Johnson een mijn aan de kade bevestigde; het ontstekingsmechanisme liet het afweten en de Nederlanders wisten het te bemachtigen.
...; donated by the daughter of Anthony Cornelis Twent (1771-1852) to the Ministerie van Marine (Department of the Navy), The Hague, 1863;{A. Lemmers (ed.), _Maritime Technology from the Rijksmuseum Amsterdam: Multimedia Catalogue of the Dutch Navy Model Collection 1698-1889_, coll. cat. Amsterdam (Rijksmuseum) 1995, no. MC-1131.} transferred to the museum, 1883
J.B. Kist, 'Robert Fulton's harpoontorpedo', Proceedings of the 9th Triennial Congress of the International Association of Museums of Arms and Military History, Washington (1981).
J.B. Kist, 'De harpoentorpedo van Robert Fulton', De wapenverzamelaar (1982).
H. Groenman, Voorgeschiedenis van de Nederlandse onderzeeboten, unsigned and untitled MS in the Rijksmuseum 1969, p. 26-27.