AK-NM-6403 Twee kommen
• Famille verte porselein
• Onderdeel van Royers porseleinverzameling
• Mogelijk onderdeel van Huygens’ porseleincollectie
• Gepubliceerd: Jörg 1997, nr. 187
Deze kommen hebben een doorlopende voorstelling van bloeiende planten bij een rots, evenals het vaasje AK-NM-6428, zonder verder decoratieve elementen of compartimentering van de ruimte. Zoals daar (bij AK-NM-6428) opgemerkt, is daardoor de band met schilderingen op papier of zijde sterker dan bij de stukken met een versiering die typerend is voor porseleinen voorwerpen: een indeling in velden en decoratieve banden. Een kom als deze is een verre echo van hoogtepunten van veelkleurig beschilderd porselein zoals bewaard in de collectie van het Palace Museum in Taipei [Porcelain with painted enamels 2013]. Voor doorgewinterde porseleinliefhebbers is een vergelijking met een keizerlijk stuk porselein zin- en betekenisloos omdat het Chinese hof en een porseleinwerkplaats die levert aan Europese kooplieden, te ver van elkaar liggen voor een zinvolle vergelijking. Maar ik vind de overeenkomst opmerkelijk al verschilt de verfijning natuurlijk zeer. Ik vind het boeiend te zien hoe het ultieme doel (de kom in het paleis) wordt vertaald tot verhandelbare serie-producten. Het blijft naar mijn idee waar dat een afspiegeling van die perfecte kom in Europa arriveerde en gehanteerd en bewonderd werd.
Royer kan de overeenkomst met schilderkunst ook opgemerkt hebben. Hij had een serie albums met bloeiende planten die op een vergelijkbare manier zijn geschilderd: bij een rots en met een verder lege achtergrond (Museum Volkenkunde 360-382, voor een gestileerde rots met bloemen, zie bijvoorbeeld 360-382h21).
Door de café au lait achtergrond kunnen deze kommen ook gerekend worden tot de monochromen, een type porselein dat in China zeer geliefd was, in Frankrijk in de achttiende eeuw een echt verzamelonderwerp, maar in Nederland nauwelijks op belangstelling kon rekenen. Zoals bij de inleiding bij het bleu poudré uitgelegd zijn het café au lait en bleu poudré de enige monochrome glazuren die in enige hoeveelheden aanwezig waren in Nederland in de Kangxi-periode.
Mogelijk verwierf Royer deze kommen in 1786 toen hij een groot aantal stukken porselein kocht uit de nalatenschap van zijn oudtante Susanna Louise Huygens (1714-1785). In de beschrijving van haar inboedel zijn bij het gekleurde porselein ‘Twee dito [kommen geele grond] met bloemwerk, waarvan een defect’ te vinden. Het defect zou de chip in de rand van AK-NM-6403-a kunnen zijn.
Bronnen:
Christiaan J.A. Jörg, Chinese ceramics in the collection of the Rijksmuseum, Amsterdam: the Ming and Qing dynasties, Londen, 1997.
Porcelain with painted enamels of Qing Yongzheng period (1723-1735) (cat. National Palace Museum), Taipei, 2013.
